مید با تلفیق مبانی تجربه گرایی و رفتارگرایی آلمان با عملگرایی دیویی، از یک سو و جامعه شناسی تفسیری وبر و سیمِل از دیگر سو مکانیسم شناخت تفسیر مردم از وقایع را عبارت می داند از شناخت چگونگی، میزان و قلمرو « خود » انسانی.
هر موجود زنده یا هر شیء قابل تصور زمانی دارای « خود » است که بتواند خودش را موضوع کنش خویش تلقی کرده و بر اساس آن با خویشتنِ خویش کنش متقابل انجام دهد.
*****************************************************
تعریف ذهن از نظر مید : شکلی از رفتار که در آن انسان اشیاء را به خود نشان داده و براساس آن رفتار و اعمال خویش را سازماندهی و هدایت می کند. ارتباط درونی فرد با خویشتن تنها از راه ذهن ممکن است، بنابراین ذهن کمک می کند تا فرد بتواند اشیاء را به خود معرفی کند و درباره آن با خود به گفتگو بنشیند.
خود و ذهن »»» موجب می شود تا انسان »»» موجودی کنشگر شود
*من : قوه تعقل و ناطقه انسان یا I یا من اندامی که حاصل ذهن بشری است موجب می شود تا »»»»» بشر (معنایابی و تفسیر سازی کند) (من یا I تظاهر ذهن در انسان است)
* من اجتماعی: بخشی از ذهن که حاصل درونی کردن هنجارها و توقعات اجتماعی است. مربوط به دریافت های انسانی از محیط خارجی »»»»» من اجتماعی یا Me (تظاهر جامعه در انسان است)
* خود: خود با دستگاه فیزیولوژیکی انسان سرنوشت متفاوتی دارد. خود چیزی است که باید شکل گیرد و در هنگام تولید وجود ندارد بلکه در جریان فرایند تجربه ها و فعالیت های اجتماعی ظهور می کند. خود در نتیجه رابطه فرد با این فرایند و رابطه او با انسان های دیگری که در این فرایند دخیل اند شکل می گیرد و پرورش می یابد. خود در آنچه « تجربه حسی » خویش می دانیم دخیل نیست. تجربه حسی به تجربیاتی گفته می شود که مبتنی بر واکنش های معمول و همیشگی ما به جهان پیرامون است.
خود نه من است و نه من اجتماعی، بلکه حاصل رابطه دیالکتیکی(متقابل) میان هر دوی آنهاست.
مهم ترین ویژگی خود « فرایندی بودن » آن است. هیچگاه به ساخت تبدیل نمی شود. به همین دلیل در برابر واژه « شخصیت » که به معنای هویتی ایستا و ثابت است قرار می گیرد.
(فرآیندی) خود »»»» «««« شخصیت (ایستا و ثابت، ساختی)
انسان با نگریستن به خویشتن و گفتگوی با خود به وسیله نقش های فردی و جمعی که سبب پیوند با ذیگران می شود « خود » را شکل بخشیده و از خود خویش موضوعی با معنا و قابل اشاره می سازد.
خود انسان زمانی شکل می گیرد که بتواند خودش را مخاطب قرار داده و با او به گفتگو بنشیند.
*****************************************************
کولی
از نظر کولی خود برآیند دیالکتیکی من فردی و من اجتماعی است. خود همان هویت انسان است، زمانی که کودک بتواند این هویت را کسب کندبه شناخت خود نیز نائل شده است. خود زمانی شکل می گیرد که کودک بین خود و متعلقاتی نسبت به بیرون تفاوت قائل شود.
خود همان هویت انسان است و زمانی که کودک یا نوع جامعه انسانی بتواند این هویت را کسب کند به شناخت « خود » نیز نائل شده است.
مکانیزم خود آیینه ای »»» یعنی انسان خود را از دید دیگران ارزیابی می کند.
